Caibidil a hAon: The Noun (an tAinmfhocal)

declension of nouns (Díochlaonadh na nAinmfhocal)

3rd declension (an tríú díochlaonadh)

what belongs to it?

masculine and feminine nouns (see table of common suffixes)
end in a broad or slender consonant

forming the genitive:

with a broad final consonant: suffix-a : beannacht - beannachta, áth - átha
with a slender final consonant: depalatalisation + -a : feoil - feola, cuid - coda, fuil - fola, mil - meala
with -int : final -t is omitted + -a : canúint - canúna
with -irt : final -t to -th- + -a : imirt - imeartha

plural:

almost exclusively strong plural
-aeir, éir, eoir,óir, úir: + -í : Gaeilgeoir - Gaeilgeoirí
-acht/-íocht (always fem.) + -aí : mallacht - mallachtaí
masculine, monosyllabic: + -anna : loch - lochanna oder + -aí : rud - rudaí
"exceptions"

"regular" declension

nom.	gender	gen.	nom. pl.	gen. pl.
*broad* consonant	m/f	*broad* consonant + -a	*broad* consonant + -anna, + -aí	*broad* consonant + -anna, + -aí
*slender* consonant	m/f	*broad* consonant + -a	*slender* consonant + -(e)anna, + -í	*slender* consonant + -(e)anna, + -í

typical suffixes

nom.	gender	gen. sg.	nom. pl.	gen. pl.
-áil	m/f	-ála	-áilí	-áilí
-(a)íl	m/f	-(a)íola	-(a)ílí	-(a)ílí
-óir	m	-óra	-óirí	-óirí
-eoir	m	-eora	-eoirí	-eoirí
-úir	m	-úra	-úirí	-úirí
-aeir	m	-ara	-aeirí	-aeirí
-éir	m	-éara	-éirí	-éirí
-irt	f	-artha	-airtí	-airtí
-áint	f	-ána	-áintí	-áintí
-úint	f	-úna	-úintí	-úintí
-acht	f	-achta	-achtaí	-achtaí
-íocht	f	-íochta	-íochtaí	-íochtaí

examples

nom.	gender	gen. sg.	nom. pl.	gen. pl.	translation
an rud	m	an ruda	na rudaí	na rudaí	thing
an t-am	m	an ama	na hamanna	na n-amanna	time
an loch	m	an locha	na lochanna	na lochanna	lake
an leann	m	an leanna	na leannta	na leannta	beer
an gleann	m	an ghleanna	na gleanta	na ngleanta	valley
an bhanríon	f	na banríona	na banríonacha	na mbanríonacha	queen
an bhliain	f	na bliana	na blianta	na mblianta	year
an fheoil	f	na feola	na feolta	na bhfeolta	meat
an mhóin	f	na móna	na móinte	na móinte	torf
an buachaill	m	an bhuachalla	na buachaillí	na mbuachaillí	boy
an deartháir	m	an dearthára	na deartháirí	na ndeartháiri	brother*
an dochtúir	m	an dochtúra	na dochtúirí	na ndochtúirí	doctor
an saighdiúir	m	an tsaighdiúra	na saighdiúirí	na saighdiúirí	soldier
an múinteoir	m	an mhúinteora	na múinteoirí	na múinteoirí	teacher
an táilliúir	m	an táilliúra	na táilliúirí	na dtáilliúrí	tailor
an mhaitheas	f	na maitheasa	-	-	goods
an tSamhain	f	na Samhna	na Samhnacha	na Samhnacha	All Saints', November
an Cháisc	f	na Cásca	na Cáiscí	na gCáiscí	Easter
an troid	f	na troda	na troideanna	na dtroideanna	battle
an droim	m	an drama	na dromanna	na ndromanna	back
an greim	m	an ghreama	na greamanna	na ngreamanna	grip, hold, bite
an fhuil	f	na fola	na fola	na bhfola	blood
an mhuir	f	na mara	na mara	na mara	the sea
an sioc	m	an tseaca	-	-	frost

"rule.", "exception", *brother in the standard is the 5th declension (deartháir - dearthár)

suas

nouns
Gramadach na Gaeilge

© Lars Bräsicke 1999 / 2000 view on github